9 tips om als netwerk duurzaam en productief te blijven

We herkennen het allemaal: Je begint met veel enthousiasme en energie samen te werken in je zorgnetwerk, maar na verloop van tijd lekt de energie weg en is er minder betrokkenheid. Carole Groenescheij, MIZW-alumnus, bracht daarom de volgende vraag in: Hoe houd je energie en betrokkenheid in een netwerk zodat het duurzaam en productief kan blijven? Tijdens een bijeenkomst van het lerende netwerk bespraken we in groepen hoe iedereen in haar of zijn netwerk de energie erin houdt en welke kennis hier al over is.

Aan de hand van deze gesprekken hebben we een aantal concrete tips voor duurzame betrokkenheid in zorgnetwerken opgesteld:

1. Zorg dat je voldoende ‘lummeltijd’ hebt, individueel en als netwerk. Dit kun je doen door een agenda te maken die niet te vol staat, waarmee je ruimte creëert om elkaar te ontmoeten en uit te wisselen. Fysieke ontmoeting helpt hierbij. Denk goed na wat digitaal kán en wat fysiek móet.
2. Het is belangrijk dat de juiste mensen deelnemen. Mensen met de juiste inhoudelijke kennis en met verschillende eigenschappen: denkers, voelers en doeners. Hierbij past bescheidenheid met betrekking tot het vragen van tijd en inzet van mensen. Iedereen is druk met zijn of haar werk voor de cliënten. Denk goed na welke inzet en tijd echt nodig is en waarde toevoegt.
3. Zorg dat er helderheid is over de gezamenlijke opgave en het belang en maak dit zo concreet mogelijk. Hierbij is steeds ook aandacht voor de belangen en ambities van deelnemers nodig.
4. Vorm een kerncoalitie of actiegroep met (een deel van) de netwerkleden en ga aan de slag; ga het doen. Het resultaat geeft energie en je leert elkaar gedurende de samenwerking beter kennen. Zorg dat je vanuit deze kerncoalitie communiceert naar alle netwerkleden. Zo kan iedereen blij zijn met de voortgang die gemaakt wordt en weet iedereen van de eventuele dilemma’s waar jullie tegenaan lopen.
5. Als netwerkcoördinator heb je verdraagzaamheid en volhardendheid nodig om betrokkenheid in het netwerk te houden. Je gaat in gesprek met deelnemers die niet meer goed bijdragen, houdt de belangen van verschillende partijen in het oog en maakt de samenwerking bespreekbaar.
6. Kijk als netwerkcoördinator wat het met betrokkenheid van leden doet als steeds dezelfde personen de leiding nemen. Het afwisselen van rollen en taken tussen de deelnemers kan helpen.
7. Zorg als netwerkcoördinator voor reflectietijd aan het einde van de overleggen. Reflecteer op hoe de samenwerking gaat, hoe de betrokkenheid is en of jullie richting jullie doel werken. Dit geeft voeding aan jullie samenwerking.
8. Deelnemers blijven betrokken doordat zij op twee niveaus commitment hebben: op het inhoudelijke thema en op emotioneel en persoonlijk niveau. Voor het persoonlijke niveau is het van belang dat mensen erkend en herkend worden en dat ieders talenten worden benut.
9. Stopt een partij minder energie in de samenwerking en haakt de partij af? Als dit een partij is die niet per se nodig is, kun je deze laten gaan. Als een partij weinig energie heeft en wel nodig is, dan zou je steeds de voortgang moeten laten zien, voor de partij en voor het geheel. Laat bestuurders van medeorganisaties bovendien het belang en de urgentie van het netwerk benadrukken, zodat dit echt serieus genomen wordt.

Geen toverstokje

Er is geen toverstokje om te zorgen dat alle deelnemers aan het netwerk voor de volle honderd procent betrokken zijn. Dat is ook niet altijd nodig. De ene keer draagt een netwerklid meer bij dan de andere keer. Dit kan allerlei oorzaken hebben. Bovenstaande tips geven een beeld van op welke vlakken je actie kunt ondernemen om de betrokkenheid van de deelnemers ter sprake te brengen en de energie erin te houden.

Deze tips zijn naar aanleiding van de bijeenkomst van de learning community samengesteld door Ruben van Zelm, opleidingsmanager en hogeschoolhoofddocent van de master Innovatie in Zorg en Welzijn bij de Hogeschool Utrecht en door Sandra Dahmen, senior adviseur strategie & samenwerken bij Vilans.