‘Erkenningstraject vermindert kloof tussen wetenschap en praktijk’

Voor professionals is het lastig inschatten welke interventies voor de langdurige zorg werken en welke niet. Daarom worden bij het erkenningstraject van Vilans interventies beoordeeld door een onafhankelijke erkenningscommissie die door Vilans wordt gefaciliteerd. De commissie bestaat uit wetenschappers en professionals werkzaam in de praktijk. En Henk Garretsen is dus 8 jaar lang voorzitter van de commissie geweest. 

Wetenschap ten dienste aan praktijk

Voor hem was het een logische stap om te zetten na zijn pensioen. Henk heeft het altijd belangrijk gevonden om een brug tussen de praktijk en de wetenschap te slaan. Het is bijvoorbeeld de missie van Tranzo, het wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn van de Tilburg University, waar hij eveneens voorzitter van was. Voor hem is het essentieel dat een belangrijk deel van de wetenschap zich ten dienste stelt aan de praktijk. 

Wetenschappelijke kennis en ervaringskennis

Wat hij de meerwaarde van het erkenningstraject vindt? ‘Dat erkende interventies beschikbaar worden voor meer professionals. De onderbouwing zit niet alleen in wetenschappelijk bewijs, maar ook in de ervaringen van de professional en de cliënt.’ 

Zinnige tijdsinvestering

Marian Adriaansen neemt nu het stokje van Henk over. Ze was al bekend met Vilans en het erkenningstraject als lector Innovatie in de Zorg bij HAN University of Applied Sciences. ’Ik heb het erkenningstraject altijd al boeiend gevonden. Ook heb ik me mede ingezet voor een samenwerking met Vilans. Beide organisaties vervullen namelijk een brugfunctie tussen onderwijs, onderzoek en praktijk. Na mijn pensionering wilde ik me nog beter richten op zinnige dingen.’

Draagt bij aan vertrouwen

En Marian vindt het erkenningstraject zeker zinnig: ‘In deze tijden van personeelstekorten wordt het steeds belangrijker om vooral je tijd te besteden aan wat goed werkt in de praktijk. Daarnaast werken veel professionals vanuit de routine. Dan ga je niet zomaar met een andere aanpak aan de slag. Maar als een interventie erkend is helpt dat professionals te verleiden. Door het erkenningsniveau is er dan meer vertrouwen dat het zinvol is om met een andere aanpak aan de slag te gaan.’ 

Erkende interventies als keurmerk

De erkenningscommissie kan erkenning toekennen op verschillende niveaus. Namelijk: ‘Goed onderbouwd’ en ‘Eerste tot sterke aanwijzingen voor effectiviteit’. Op Databank erkende interventies - Hoe werkt het? staan deze niveaus uitgelegd. Henk: ‘Door de erkenningsniveaus weet je waar je aan toe bent als gebruiker. Je kunt erop vertrouwen dat de interventie minimaal goed onderbouwd is met wetenschappelijk literatuur en dat er al ervaringen met de interventie zijn door toepassing in de praktijk.’

Pilot Goed beschreven

Inmiddels is Vilans ook betrokken bij de pilot voor een nieuw erkenningsniveau. Het gaat om ‘Goed beschreven’ voor interventies in de ouderenzorg. De tijdsinvestering om een interventie erkend te krijgen is voor eigenaars vaak groot en een interventieniveau als ‘Goed beschreven’ verlaagt de drempel om een interventie erkend te krijgen. Bovendien heeft het toevoegen van dit erkenningsniveau ook meerwaarde voor de gebruiker. Het is een ontwikkeling die Marian en Henk beide toejuichen. 

Marian: ‘Iedere interventie begint namelijk bij een goede beschrijving. Vaak worden interventies zo algemeen beschreven dat andere geïnteresseerden de interventie niet zomaar kunnen toepassen. Als ze dan toch aan de slag gaan, wordt de interventie vaak niet uitgevoerd zoals de bedoeling is.’

Henk: ‘Door de pilot ‘Goed beschreven’, worden interventies in een eerder stadium opgenomen in de Databank. Dit zijn allemaal interventies die als vervolg stap kunnen opgaan voor Goed onderbouwd en Eerste aanwijzingen voor effectiviteit. Ik hoop dat deze pilot daar een extra impuls voor gaat zijn.’ 

Begeleiding van Vilans

Marian: ‘Ik juich het verder toe dat Vilans aan de erkenningscommissie is verbonden. Zij zijn een belangrijke schakel in het toegankelijk maken van informatie. Want de professionals, die de interventies gebruiken, zijn niet altijd de mensen die de wetenschappelijke literatuur lezen. Terwijl ook zij gebaat zijn bij inzichten uit die literatuur. Het erkenningstraject verlaagt deze drempel.’

Wat Henk wil meegeven aan Marian als nieuwe voorzitter? ‘Dat je echt goed op de begeleiding van Vilans kan vertrouwen. De medewerkers doen de voorbereiding heel nauwgezet. Het is een zegen dat we de afgelopen jaren steeds als leden van de commissie tot consensus hebben kunnen komen. Ook al was het niet altijd even makkelijk. En de deelnemers van de commissie zijn toegewijd aan het doel. Ze zouden elkaar ook vliegen kunnen afvangen, maar nee, ze zijn echt gericht op de mensen om wie het gaat. Want goede interventies helpen kwetsbare mensen in onze samenleving. En dat is iets om te koesteren.’

Van links naar rechts op de foto: Vilans bestuurder Erwin Bleumink, Marian Adriaansen en Henk Garretsen

Heb je zelf goede ideeën? En wil je ook een interventie laten erkennen?

Heb jij zelf een succesvolle aanpak of methodiek ontwikkeld voor de gehandicapten- of ouderenzorg? En is jouw interventie dus ook interessant voor anderen? Meld deze dan aan voor het erkenningstraject. Zo maken we samen de zorg beter!