Boost voor datagedreven werken in de wijk

Met de verschuiving van ziekenhuis- en verpleeghuiszorg naar de thuissituatie en de vergrijzing neemt de druk op de wijkverpleging toe. Datagedreven wijkverpleging kan een gamechanger zijn in het bevorderen van de zelfredzaamheid en het beter afstemmen van de zorg. Dat gebeurt nu nog onvoldoende en vooral op cliëntniveau. Het consortium Data Nurse moet ‘de wetenschappelijke ruggengraat van de wijkverpleging uitbouwen’.

Het aantal 80-plussers verdubbelt en het aantal ouderen met multimorbiditeit groeit. Ziekenhuis- en verpleeghuiszorg verschuift naar de thuissituatie en dan is er ook nog eens een tekort aan handen in de teams wijkverpleging. Oftewel, het beroep op de wijkverpleging wordt groter dan ooit. Een enorm issue dat vandaag de dag al speelt, aldus Inge Borghuis in vakblad Zorgvisie. Borghuis is bestuurder bij Amstelring en voorzitter van Stichting Omaha System Support. ‘Daarom is het cruciaal de zorg efficiënt en effectief te organiseren’, zegt ze. ‘En dat vereist data-inzicht in succesvolle interventies.’

Geen richtlijnen

Wijkteams ondersteunen langer zelfstandig thuis wonen met interventies en zelfmanagement ondersteuning. Hoewel er op grote schaal zorginhoudelijke data wordt verzameld in de wijkverpleging, wordt hiervan nog weinig gebruik gemaakt. ‘Het manco is dat er weinig teruggegeven wordt aan kennis’, aldus Borghuis. ‘Een actueel inzicht in welke interventies wat opleveren is onduidelijk. Effectieve strategieën en methoden in de wijkverpleging ontbreken.’ Ook zijn er geen duidelijke richtlijnen hoe de data gebruikt kan worden om ouderen langer thuis te laten wonen.

‘Met de data krijgen professionals meer inzicht in het stellen van de juiste cliëntdoelen.’ - Inge Borghuis

Stichting Omaha System Support is een classificatiesysteem waar ruim 80 procent van de Nederlandse wijkverpleging op is aangesloten. Deze stichting buigt zich al enkele jaren over de vraag hoe data de wijkverpleegkundige zorg kan boosten. Nu het terminologiesysteem in de wijkverpleging op grote schaal is geïmplementeerd en de eerste kleinschalige onderzoeken zijn uitgevoerd, is het tijd voor een verdiepingsslag.

Wetenschappelijke ruggengraat

Begin december 2021 is het consortium Data Nurse in het leven geroepen. Dit is een co-creatie van AmsterdamUMC, Stichting Omaha System Support, Hogeschool Utrecht en Vilans. Het consortium is een primeur voor de Nederlandse wijkverpleging en het gaat onderwijs, onderzoek en praktijk met elkaar verbinden. Daarvoor heeft het een ZonMw-subsidie met een looptijd van vier jaar ontvangen. ‘We ontwikkelen, testen en implementeren een persoonsgerichte en datagedreven interventiestrategie’, vertelt Bianca Buurman, hoogleraar ouderenzorg in het AmsterdamUMC en V&VN-voorzitter. ‘Hiermee willen we de kwaliteit van verpleegkundige data optimaliseren en effectieve interventies onderzoeken. Daarnaast willen we de wetenschappelijke ruggengraat voor de wijkverpleging uitbouwen die bijdraagt aan het behoud van zelfredzaamheid.’

Leren en verbeteren

Oftewel: leren en verbeteren met een lerend datasysteem, zodat ouderen op cliënt- en wijkniveau langer thuis kunnen wonen. Nu gebeurt dat vooral op cliëntniveau. Borghuis: ‘De volgende stap is het analyseren van data en die gebruiken om het verpleegkundig handelen te onderbouwen. Met de data krijgen professionals meer inzicht in het stellen van de juiste cliëntdoelen, wat samen beslissen bevordert.’ Ook op wijkniveau kan data interessante inzichten bieden. ‘Teams krijgen een beter overzicht van de problemen die spelen in de wijk of binnen teams, hebben meer inzicht in de diverse cliëntgroepen en weten hoe ze daar passend op kunnen aansluiten’, vult Buurman aan. En voor de lange termijn wenst Buurman dat voorspellende data tijdig signaleert wanneer de gezondheidstoestand van een cliënt verslechtert. ‘Maar dat is toekomstmuziek.’

Door Laura van Elst

Lees het complete artikel op Zorgvisie.nl