Steekproef IGJ: ‘Aandacht voor infectiepreventie en hygiëne vasthouden’

Gepubliceerd op: 10-10-2024

Goede hygiëne en infectiepreventie zijn onmisbaar in de verpleeghuiszorg. Daarom voerde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) dit jaar opnieuw een steekproef uit bij tien verpleeghuizen. Volgens de Inspectie is er vooruitgang op het gebied van persoonlijke hygiëne en handhygiëne en hebben alle locaties uit de steekproef een eigen infectiepreventie- en/of hygiënecommissie. De Inspectie ziet ook ruimte voor verbetering en komt met nuttige aanbevelingen.

Blijvende aandacht voor hygiëne

Sinds corona hebben verpleeghuizen veel aandacht voor hygiëne en het voorkomen van infectieziekten. Die aandacht vasthouden is belangrijk om goed voorbereid zijn op een mogelijk nieuwe pandemie. Maar ook om op kleinere schaal om te gaan met uitbraken van bijvoorbeeld het besmettelijke norovirus of griepvirussen. Juist voor kwetsbare bewoners kan zo’n virusuitbraak grote gevolgen hebben, benadrukt de Inspectie.

Vooruitgang op gebied van hygiëne

Daarom is het positief dat de verpleeghuiszorg volgens de Inspectie vooruitgang boekt op het gebied van persoonlijke hygiëne, ten opzichte van haar onderzoek drie jaar geleden. Zo laten bijna alle zorgprofessionals hun pols- of handsieraden af, zodat zij hun handen goed kunnen desinfecteren of wassen. Ook weten zij hoe ze hun kleding op de juiste manier moeten wassen en dragen tijdens hun werk. En is er bij zorginstellingen met dienstkleding ook reservekleding beschikbaar. Verder ziet de Inspectie dat er in alle woningen en in de meeste leefruimtes van de bezochte verpleeghuizen handalcohol aanwezig is.

Bruikbare aanbevelingen om infectiepreventie te verbeteren

De Inspectie komt ook met aanbevelingen om de hygiëne en infectiepreventie verder te verbeteren. Ze adviseert zorgprofessionals erop te letten dat de aanwezige handalcohol het juiste middel bevat en niet over de datum is, zoals tijdens de steekproef op 6 van de 10 locaties het geval was. Ook voldoen de persoonlijke beschermingsmiddelen (BPM), zoals handschoenen, mondmaskers en schorten, niet altijd en schiet de kennis over het gebruik ervan soms tekort. Structurele scholing kan er volgens de Inspectie voor zorgen dat de zorgprofessionals deze middelen goed gebruiken en zo geen ziekteverwekkers verspreiden of zelf besmet raken.

Hulp van een deskundige infectiepreventie

Ook ziet de Inspectie dat de werkinstructies over de schoonmaak beter kunnen. Soms gaat het mis met het schoonmaken van persoonlijke hulpmiddelen als rolstoelen en til-liften, omdat afspraken daarover ontbreken. Verder is het belangrijk dat de opslag van steriele materialen aan de norm voldoet. Nu nog ziet de Inspectie steriele en onsteriele producten in kasten door elkaar liggen, waardoor materialen kunnen beschadigen of vies worden. De Inspectie wijst erop dat het betrekken van een deskundige infectiepreventie helpt om de basishygiëne goed op orde te hebben. Partijen zoals de GGD, Vilans en de regionale zorgnetwerken antimicrobiële resistentie (AMR) kunnen daarin ondersteunen.

Nog meer tips uit het IGJ-rapport: Hoe blijf je werken aan infectiepreventie en hygiëne?

Blijf het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen oefenen.
Controleer alle handalcohol op houdbaarheid en geschiktheid.
Zet de openingsdatum op de verpakking van houdbare medicijnen.
Zorg voor werkinstructies die zijn toegespitst op de instelling en houd deze actueel.
Laat regelmatig een audit infectiepreventie door een deskundige afnemen.

Samen werken aan infectiepreventie

Infecties en besmettingen voorkomen is belangrijk vanwege de kwetsbare gezondheid van verpleeghuisbewoners. Daarom is in 2022 het programma ‘Samen werken aan infectiepreventie’ gestart. Vilans werkt daarin samen met ActiZ, V&VN, VHIG en Verenso, in opdracht van het ministerie van VWS. In het programma biedt ondersteuning aan zorgaanbieders, komende jaren zal dit o.a. gaan over samenwerking met informele zorg en infectiepreventie. Verder ontwikkelen en delen we kennis en ervaringen over onderwerpen rond infectiepreventie. Ook de Inspectie van de Gezondheidszorg en Jeugd geeft in haar rapport over de steekproef aan aandacht te houden voor dit thema.

Organiseer infectiepreventie met een succesvolle aanpak

Infectiepreventie in de langdurige zorg vraagt van organisaties dat zij inzetten op de Plan Do Check Act-cyclus. Dit betekent aandacht voor beleid, beleid uitvoeren, audits doen en verbeterpunten signaleren. Maar ook verbeteracties doen op alle niveaus in de organisatie. Dit blijkt uit een onderzoek van Vilans op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Wil je weten hoe je infectiepreventie in jouw organisatie succesvol aanpakt? Wie daarvoor nodig zijn? Hoe je collega’s kan ondersteunen en motiveren? Meld je dan aan voor de Inspiratiebijeenkomst: Samen sterk voor hygiëne op 4 november en laat je inspireren door de sessie van Vilans (sessie 3).