IGJ-rapport: infectiepreventie in gehandicaptenzorg vraagt meer aandacht
Gepubliceerd op: 17-04-2025
In 2023 bleek uit een rapport van Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) dat infectiepreventie bij de meeste zorgorganisaties in de gehandicaptenzorg niet op orde was. Veel organisaties gingen aan de slag met beleid, maar het effect op de werkvloer blijft beperkt. Bij een bezoek aan 10 grote zorgorganisaties in 2025 zag de IGJ nog volop ruimte voor verbetering, vooral op het gebied van handhygiëne en kennis. Audit, scholing en deskundige ondersteuning kunnen hierbij helpen.
Het bezoek aan de 10 grotere instellingen in de gehandicaptenzorg zijn vooral organisaties waar de bewoners kwetsbaar zijn, veel lichamelijke verzorging krijgen en dicht op elkaar wonen. Wat zijn belangrijke aandachtspunten volgens de IGJ? En welke adviezen zijn er?
Handhygiëne is aandachtspunt
De IGJ zag bij 4 van de 10 instellingen dat de medewerkers armbanden, horloges en ringen dragen. Sieraden maken het moeilijker om handen goed schoon te houden. Vuil en bacteriën blijven daar achter en zo kunnen ziekteverwekkers zich zo makkelijk verspreiden. Wat ook opviel, was dat medewerkers hun handen niet (kunnen) wassen of desinfecteren op de plek waar dat nodig is. Bijvoorbeeld na het verzorgen in de kamer van een bewoner.
Meer kennis over hygiëne nodig
Verder bleek dat medewerkers meer kennis nodig hebben over hygiëne. Enkele voorbeelden op basis van de bezoeken:
- Medewerkers gebruiken te lang en te vaak handschoenen. Handschoenengebruik is belangrijk als ze bijvoorbeeld iemand helpen op het toilet. Handschoenen gebruik je bijvoorbeeld niet bij het verplaatsen van een bewoner in een rolstoel.
- Medewerkers weten nog niet goed het verschil tussen schoonmaken en desinfecteren. Meestal is alleen schoonmaken genoeg. Is desinfecteren wel nodig? Bij de bezochte zorgorganisaties bleken niet de juiste middelen aanwezig.
- Steriele medische hulpmiddelen bleken niet goed afgesloten te zijn opgeslagen. Soms lagen deze hulpmiddelen samen met aardappelen en andere voorraden.
- De temperatuur van de medicijnkoelkast vraagt om meer controle. Bij het openen van medicijnen wordt de datum niet altijd genoteerd, zodat de medicijnen ongemerkt over de datum kunnen raken.
Adviezen IGJ om infectiepreventie te verbeteren
Welke adviezen heeft de IGJ om infectiepreventie in je eigen organisatie te verbeteren?
- Inzicht krijgen in mogelijkheden voor verbeteringen via een audit;
- (Laten) scholen en leren van elkaar;
- Ondersteuning blijft komende jaren nodig voor betere borging in organisaties.
Lees het hele rapport en de adviezen van de IGJ.
Leuk, passend en praktisch, met juiste ondersteuning
'We herkennen veel signalen die de IGJ aangeeft. Organisaties die actief met infectiepreventie aan de slag zijn, maken gelukkig wel al mooie stappen', vertelt Janneke Stegink, programmaleider bij Vilans. 'Met subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) helpen wij organisaties in het programma "Samen scherp op schoon werk" bij het structureel verbeteren van infectiepreventie en hygiënisch werken.'
'We merken dat niemand tegen schoon werken is, maar hoe je dat doet en blijft doen, is een veelgestelde vraag. En ook hoe je iedereen meekrijgt. Wij kijken met organisaties mee, leren van deelnemers en de geleerde lessen passen we bij andere weer toe. Zo kunnen we steeds beter maatwerk bieden.'
'Er worden passende, praktische manieren gevonden en dan kun je verschil maken. Een goed voorbeeld is onze "Schone Handen Helden Challenge". Dit is een praktische en laagdrempelige actie over handhygiëne waar mensen op de werkvloer heel enthousiast mee aan de slag gingen. Deze initiatieven laten zien dat het wél kan, met de juiste ondersteuning.'
'Hygiëne en infectiepreventie op een passende manier in je organisatie een plek geven, is echt nodig om goede zorg te kunnen leveren, juist bij een uitbraak of epidemie. Het gewoon negeren, omdat je nu geen tijd hebt. Dat is wel echt een risico. Organisaties kunnen ook in 2025 nog kosteloos instappen in het programma', vertelt programmaleider Janneke Stegink.
Doe mee aan 'Samen scherp op schoon werk'
Wil je ook aan de slag met het verbeteren van hygiënisch werken en het voorkomen van infecties? Meld je dan aan voor een kort kennistraject. Hierin krijg je ondersteuning op een specifiek thema van onze adviseurs. Bij het afronden van deze trajecten heb je met je team of locatie een concrete stap gezet waarmee je zelfstandig verder kan. Lees meer over de trajecten en meld je aan.