Positieve Gezondheid vraagt continue aandacht

Zorgorganisatie Argos is inmiddels samen met 13 andere organisaties de transformatie aangegaan om vanuit Positieve Gezondheid zorg en ondersteuning te verlenen. Hoewel het gedachtegoed breed wordt gedragen, blijkt dat het vertalen van het concept naar de praktijk niet altijd eenvoudig is. Een teamleider vertelt: ‘Medewerkers zijn opgeleid om problemen op te lossen, terwijl Positieve Gezondheid om een andere benadering vraagt.’

Wat is Positieve Gezondheid?

Bij het concept Positieve Gezondheid ligt het accent niet op de ziekte, maar op de persoon. Het gaat om hun veerkracht en over wat voor hen het leven betekenisvol maakt. Medewerkers van Argos worden in het transformatieprogramma Positieve Gezondheid door Vilans en het Institute for Positive health (iPH) ondersteund. Uit de ervaringen van een bewoner, zorgcoördinator en teamleider blijkt dat bewustwording van het eigen handelen een belangrijke eerste stap is bij het verlenen van zorg en ondersteuning vanuit Positieve Gezondheid.

Vraag van cliënt staat centraal

Onderdeel van deze bewustwording is het hebben van een open houding. Hierbij gaat het niet om problemen oplossen, maar juist om welke vraag of behoefte de persoon heeft en daarover in gesprek te gaan. Dit vraagt om een gedragsverandering, want veel zorgmedewerkers zijn geneigd om vanuit medisch oogpunt te kijken. Logisch, want zo zijn zorgmedewerkers opgeleid. Zo vertelt een zorgcoördinator: ‘Voorheen zouden we een bewoner een looptraining hebben gegeven en beenkrukken. Maar als je dan de bewoner spreekt, geeft deze aan helemaal niet de wens te hebben om zover te kunnen lopen.’

Investeren in bewustwording

Wat zorgmedewerkers leren over Positieve Gezondheid kan bovendien weer wegzakken. Vooral als zij zich onvoldoende bewust zijn dat een open houding voorwaarde is voor het handelen vanuit Positieve Gezondheid. Deze bewustwording vraagt continue aandacht, die onder druk kan komen te staan door andere prioriteiten, personeelswisselingen en weinig tijd en ruimte voor intervisie en uitwisseling. Intervisie heeft als voordeel dat je elkaar open kunt bevragen en helpt de uitgangspunten van het handelen vanuit Positieve Gezondheid in het vizier te houden. Ook de teamleider heeft een rol in intervisie vanuit het oogpunt van beleid. ‘We moeten vragen stellen bij hoe we de dingen doen. Argos heeft medicatie bijvoorbeeld in beheer, maar als de bewoner daarin mee wil beslissen, vinden we dat dat moet kunnen.’

Hoe maak je veranderingen tastbaar?

Wat goed werkt is om ergens een flap-over op te hangen en daar wekelijks concrete voorbeelden op te schrijven. Het gesprek in het team over deze voorbeelden helpt om de veranderingen tastbaar te maken, de aandacht vast te houden en het enthousiasme te stimuleren. Een zorgcoördinator vertelt: ‘Wat ik concreet anders doe, is lastig te beantwoorden. Ik deed het altijd al, maar nu ben ik mijzelf ervan bewust en verbreed ik mijn blik’. Om als organisatie blijvende aandacht aan het concept te besteden, kan het ook helpen om een ambassadeur Positieve Gezondheid aan te stellen.

Lees meer over Positieve Gezondheid

• Lees ook Positieve Gezondheid: gewoon doen!
• Bekijk 8 tips voor werken met Positieve Gezondheid
• Bekijk het artikel Positieve Gezondheid vraagt continue aandacht