Ministers omarmen visie op oudere samenleving van Movisie en Vilans
Gepubliceerd op: 24-03-2025
Op verzoek van de vaste Kamercommissie Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) schreven Vilans en Movisie in oktober 2024 de paper ‘Leefvormen in een ouder wordende samenleving’. De Tweede Kamer vroeg daarop aan de ministers Agema (VWS) en Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) om een reactie. Minister Agema omarmt, mede namens haar collega Keijzer, in een brief aan de Kamer de visie ‘van het samen wonen, doen en organiseren’.
Maar de aanbeveling van Vilans en Movisie voor een landelijke regeling voor bewonersinitiatieven neemt de minister niet over. Voor het ondersteunen van bewonersinitiatieven verwijst de minister naar gemeenten. Die kunnen dat ‘bijvoorbeeld met Wmo-middelen’ doen.
De paper pleit voor een landelijk fonds waarop burgers een beroep kunnen doen omdat gemeenten dergelijke burgerinitiatieven nu juist weinig steunen of er geen geld voor hebben.
Iets voor elkaar doen
In de paper wordt een lans gebroken voor beleid dat bevordert dat mensen ‘iets voor elkaar doen’ of ‘naar elkaar omzien’. Dat zijn bewust gekozen ruimere formuleringen dan ‘voor elkaar zorgen’. Waar het om gaat volgens de auteurs: als het startpunt of het doel is dat mensen elkaar professioneel gaan verzorgen, dan werkt het niet. Op de vraag of je de buurman ‘even elke dag onder de douche wilt zetten’, zeggen de meeste mensen hartstochtelijk ‘nee’. Andersom werkt het wel: als mensen in bredere zin van betekenis zijn voor elkaar, dan leidt dat als een soort onbedoeld bijproduct – door verbeterd welbevinden – tot een daling van de zorgvraag.
Warme woorden
De minister schrijft in haar reactie: ‘We onderschrijven de visie van het samen wonen, doen en organiseren zoals in de paper beschreven’. De paper bepleit daartoe het inschakelen van professionele arrangeurs, die mensen aan elkaar verbinden zoals een dorpsondersteuner of sociaal werker doen. Agema onderschrijft het belang daarvan en ze verwacht dat een goede beroepsregistratie van sociaal werkers daarbij zal helpen. ‘We verkennen de mogelijkheden daarvan.’
Warme woorden zijn er voor de ‘sociale basis’ in buurten en wijken waar inwoners kunnen bijdragen aan sociale samenhang, het welzijn en de gezondheid van mensen. Natuurlijk moeten mensen dat zelf vorm geven, maar de overheid kan ‘wel helpen de sociale basis te laten bloeien’. De minister schrijft: ‘Een sterke sociale basis draagt eraan bij dat (hulp)vragen zoveel mogelijk in het ‘gewone’ leven worden opgelost en werkt daarmee ook preventief.’
Kostendelersnorm
Behalve met een pleidooi voor het aanstellen van ‘arrangeurs’ pleiten Movisie en Vilans ook voor het wegnemen van belemmeringen voor samenwonen. De paper beschrijft er verschillende, en de ministers nemen de ruimte om daar op in te gaan. Het afschaffen van de ‘kostendelersnorm’, de korting die mensen op hun uitkering krijgen als ze gaan samenwonen, wil het kabinet ‘verkennen’. En de hospitaverhuur stimuleren.
Lees de hele reactie van minister Agema
Loket voor zorgzame buurten
Marcel Canoy, hoogleraar Gezondheidseconomie en dementie aan de VU en ook werkzaam voor Vilans, werkte mee aan het paper. ‘Ik ben er in de loop der jaren achter gekomen dat de toekomst van ouderenzorg in Nederland vooral in de zorgzame buurten ligt. In die zorgzame buurten wordt niet alleen iets nuttigs met ouderen gedaan, maar ook door ouderen. Als dat dan de toekomst is, waarom zien we dan niet meer zorgzame buurten in Nederland?’ Het antwoord geeft Canoy zelf: het systeem zit initiatieven in de weg. Een vorig jaar door hem opgesteld manifest met de oproep aan toenmalige ministers om regels aan te passen die lokale initiatieven in de weg zitten, werd in een mum van tijd door honderden mensen ondertekend. Met Vilans richtte Canoy ook een loket in waar zorgzame buurten problemen met wet- en regelgeving kunnen aankaarten. ‘Wij gaan dan op zoek naar oplossingen’, belooft het loket.
Bron
Downloads
Deel deze pagina via:
