‘Balanceer generalistische en specialistische benaderingen in dementieonderzoek en zorgpraktijk’

In dementieonderzoek en in de praktijk van dementiezorgverlening zijn grofweg drie academische stromingen te onderscheiden. De specialistische stroming, die focust op de specifieke aandoening. De generalistische stroming, waarbij gekeken wordt naar het geheel van de mens met dementie en de benodigde zorg en ondersteuning. En een gecombineerde stroming, waarbij men kijkt naar een mix van beide benaderingen. Volgens prof. dr. Robbert Huijsman is de gemengde aanpak noodzakelijk om de grote maatschappelijke uitdagingen rondom dementiezorg aan te kunnen.

Professor Robbert Huijsman, hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en bestuurder bij zorgorganisatie Geriant, interviewde in 2018 44 dementieprofessoren van verschillende disciplines en universiteiten voor zijn boek ‘Onder dementieprofessoren’. Op basis van die gesprekken publiceerde hij onlangs een artikel in het ‘International Journal of Environmental Research and Public Health’. 

Uitersten

Huijsman: ‘Het boek schreef ik toen ik nog werkte bij kennisorganisatie Vilans. Met name in hoofdstuk 4 van mijn boek komen de uiteenlopende opvattingen van de verschillende professoren sterk naar voren. Bij wijze van spreken aan de ene kant de bioloog uit Groningen die enkel inzoomt op een specifiek mechanisme in het brein met Alzheimer en hoe dat genezen kan worden tot het andere uiterste van de sociale wetenschapper uit Amsterdam die met een maatschappelijke aanpak komt voor mensen met dementieklachten. Ik had destijds al de ambitie om verder te gaan op basis van die inzichten, naast verschillende bijeenkomsten en gesprekken die ik hierover had met collega-hoogleraren en toenmalig VWS-minister Hugo de Jonge. Maar uiteindelijk kwam het daar toen niet van omdat iedereen, ook wij bij Geriant, alle hens aan dek hadden voor de coronapandemie.’

Aanpak

Als grootste oorzaak van hulpbehoevendheid, sterfte en zorgkosten wereldwijd is de aanpak van dementiezorg immens belangrijk. Een mix van specialisatie en generalisatie is hier voor nodig, zegt Huijsman. ‘Bij Geriant loopt een 66-jarige casemanager dementie rond die in staat is om bij bezoeken aan mensen in te schatten of iemand binnen drie maanden een crisisopvang nodig heeft. Dat geeft ons de tijd om van alles te regelen om een crisisopvang te voorkomen. Uiteraard voor iedereen beter. Deze medewerker is zowel generalist als specialist op het gebied van dementie. Ik wens alle organisaties in zorg en welzijn zulke medewerkers toe.’

Beide werelden

Met combinaties en co-design van benaderingen gaan we uiteindelijk het verst komen, zegt Huijsman. ‘Ik ken een professor die het verband weet te leggen tussen milieuvervuiling en de prevalentie van dementie. En een psychiater die interessante inzichten heeft opgedaan met schoktherapie om de hippocampus, het geheugencentrum van het brein, weer te laten groeien. Als we alle specialistische inzichten combineren met generalistische benaderingen in interdisciplinair onderzoek en zorgpraktijk, dan zijn we een heel eind op weg naar het doorgronden van het ontstaan en de impact van dementie, met goede preventie, zorg en mogelijk genezing van bepaalde vormen van dementie.’ 

Lees het open acces artikel Understanding and Balancing Generalist-Specialist Approaches in Dementia Research and Care Practice, Qualitative Research with 44 Dementia Professors in The Netherlands

Lees meer

• Onderzoekers slaan handen ineen om diagnose dementie te verbeteren