Met deze effectieve strategieën creëer je succesvol regelruimte voor nieuwe betaaltitels MGZ

Een beginpunt in dit ontwikkelproces is het duidelijk maken van knelpunten in de huidige situatie van de medisch generalistische zorg. In dit traject was dat het gebrek aan passende zorgarrangementen voor een groeiende groep zelfstandig wonende ouderen met complexe zorgvragen. MESO biedt daar een oplossing voor. Huisartsen kunnen het MESO-team bestaande uit een SO, geriatrieverpleegkundige en secretaresse inschakelen als de zorgvraag voor ouderen voor hen te complex wordt. Het MESO-team komt voor diagnostiek en behandeling aan huis en stelt samen met naasten een zorgplan op. Dit initiatief ontstond in 2011 in Velp, waarbij huisartsen ouderen konden verwijzen naar de Praktijk Ouderengeneeskunde Bertholet. Dit initiatief werd met enthousiasme ontvangen, maar was tegelijkertijd moeilijk structureel te borgen en op te schalen, vanwege de projectmatige, tijdelijke financiering.

Een tweede stap is het verkrijgen van experimenteerruimte in de onderhandelingen met systeem- en veldpartijen. Een dergelijke projectperiode van kleinschalige experimenteren met tijdelijke subsidies brengt onzekerheden met zich mee. Tegelijkertijd is experimenteerruimte nodig om aan de slag te gaan om de meerwaarde van een initiatief verder aan te tonen. Dat de MESO-pilots in drie gemeenten (Tiel, Zoetermeer en Rotterdam) met diverse problematiek werden uitgevoerd, hielp hierbij.

Een vervolgstap in dit proces is het werken aan een overtuigend verhaal over de meerwaarde van het initiatief. Daarmee zorg je voor bekendheid en tractie bij systeempartijen, zoals de NZa, het ministerie van VWS, zorgverzekeraars en beroepsverenigingen, zoals Verenso en de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV).

Dat gebeurt door de meerwaarde van MESO te benadrukken in het huidige zorglandschap en te laten zien dat dit initiatief opgeschaald kan worden naar andere regio's. MESO werd als belangrijk onderdeel omschreven van een breder regionaal behandelmodel met variabele inzetvormen van specialistische zorg. Vervolgens is veel tijd en energie besteed aan het zichtbaar maken van het initiatief. Beleidscongressen en overleggen werden benut en allerlei documenten zijn opgesteld om systeempartijen te overtuigen van de meerwaarde van het initiatief. Op deze manier werd MESO steeds meer bekend en omarmd. Het draagvlak bij zorgverzekeraars hielp vervolgens om het initiatief bij de NZa te agenderen.

Een specifiek onderdeel van het ontwikkelen van een overtuigend verhaal is het werken aan bewijsvoering dat de meerwaarde van het initiatief laat zien. Het opzetten van onderzoek in MESO-pilots heeft een belangrijke rol gespeeld. Dit heeft laten zien dat het MESO-initiatief concrete resultaten oplevert, zoals minder en uitgestelde verpleeghuisopnames. Ook is de meerwaarde van MESO bekrachtigd door middel van leernetwerken, waarin verkregen kennis naar andere plekken vloeit. Daarnaast is meerwaarde gecreëerd door deel te nemen aan projecten zoals 'Beter Thuis met huisarts en SO' van het Amsterdam UMC om een generieke beschrijving van de inzet van de SO in de eerstelijn te formuleren.

Verder laat het voorbeeld van MESO zien dat het belangrijk is dat het verhaal past binnen het verschil in beleid in de loop der jaren. Dit is gedaan door een 'bureaucratisch haakje' te maken met lopend beleid. MESO heeft zich moeten verhouden tot de vele beleidsprogramma's die in de laatste jaren ontwikkeld zijn, zoals De Juiste Zorg op de Juiste Plek (2018), passende zorg (2022) en de Visie Eerstelijnszorg 2030 (2023). Dit betekent niet alleen dat het verhaal vertaald moest worden naar de geformuleerde beleidsdoelstellingen, maar het verhaal hier ook in moest meegroeien. Zonder dit ten koste te laten gaan van het oorspronkelijke ontwerp van het initiatief. Dit vergt een zekere lenigheid.

Uiteindelijk heeft het 'experimenteren' en het aantonen van de meerwaarde van MESO een discussie op systeemniveau aangewakkerd over de structurele financiële borging van dit en vergelijkbare initiatieven. Op basis van al bestaande en lopende onderzoeken maakt de NZa een waardenafweging tussen tijdelijke bekostiging van specifieke behandelingen of generieke structurele borging. De structurele betaaltitel laat ruimte voor andere initiatieven, gericht op de inzet van de SO in de eerstelijn. In het afwegen verhoudt de NZa zich tot macrokaders en worden keuzes gemaakt waarbij de gevolgen enigszins overzichtelijk zijn.