De 7 belangrijkste stappen voor een innovatiestrategie

Gepubliceerd op: 25-04-2024

Bij zorgorganisatie Sevagram werden verschillende innovaties aangedragen om te implementeren. Het lukte alleen niet om de implementatie duurzaam te doen. Ze misten een innovatiestrategie die helpt om keuzes te maken en richting te geven. Hier gingen ze mee aan de slag in 7 stappen. Programmamanager innovatie, Tim van de Geijn, deelt hun aanpak.

‘We begonnen met ons innovatieteam 8 jaar geleden met losse projecten. Dan kun je ook innoveren. De kans dat de meer complexe en ingrijpende innovaties blijvend zijn, is alleen vrij klein. Een innovatiestrategie moet helpen om de hele organisatie aan hetzelfde doel te laten werken. Dat start vanuit een missie en een visie. Hier koppelden we de strategie aan over hoe we onze missie en visie kunnen bereiken. Met elkaar hebben we bepaald hoe innovatie hierop kan aansluiten.

We hebben afgestemd met het bestuur en gekozen voor radicale vernieuwing. Dat betekent het anders inrichten van je organisatie op basis van een heldere koers waar je aan vasthoudt’, vertelt Tim. 

Lees ook: Innovatiestrategie als basis voor duurzame inzet zorgtechnologie in gehandicaptenzorg - ICT&health

Aanpak innovatiestrategie en uitvoering in 7 stappen

Eerst heeft Sevagram gekeken naar wat er speelt op de werkvloer. Waar zitten er pijnpunten? Wat zijn de mogelijkheden? En hoe vinden cliënten, het netwerk van de cliënten en medewerkers dat het nu gaat?

Lees ook: Ontdek de echte gebruikersvraag (Etappe 3, Innovatie-Route)

Extern keken ze naar de belangrijkste ontwikkelingen om op voor te bereiden. De resultaten hebben ze laten zien aan het directieteam. ‘Als we op dezelfde manier zouden blijven werken, bleek dat het heel lastig wordt in de toekomst. Toen hebben we draagvlak gecreëerd om met de hele organisatie naar een nieuwe innovatiestrategie toe te werken.’

Lees ook: Stappenplan hoe kom je tot een gedragen koers op innovatie (waardigheidentrots.nl)

Na de toestemming om met een innovatiestrategie aan de slag te gaan, heeft het innovatieteam de behoefte op de werkvloer opgehaald. Vervolgens hebben ze gekeken wat het middenkader nodig heeft. En wat zij denken dat nodig is om in de toekomst kwalitatief goede zorg en ondersteuning te blijven verlenen.

Daarna is gekeken naar de visie die het directieteam heeft: Waar zou de organisatie naartoe moeten gaan? En waar willen zij zelf over een aantal jaar staan?

Hulp nodig bij strategisch toekomstdenken? Gebruik het ToekomstKompas!

Als derde stap is een aantal externe experts uitgenodigd binnen en buiten de zorg. Bijvoorbeeld experts op ontwikkelingen van andere sectoren die belangrijk kunnen zijn voor de zorg. ‘Deze experts hebben we verschillende lagen in onze organisatie laten inspireren om ook buiten de grenzen van hun eigen werk te kijken. Voor een goede strategie voor de toekomst, helpt het om breder te kijken dan alleen je eigen rol, organisatie en sector. Dan ben je meer bezig met vooruitkijken.’

De vierde stap is om met verschillende teams tot een eerste concept van de innovatiestrategie te komen. ‘Hier kwamen veel belangrijke thema’s uit.’

Laat je inspireren door voorbeelden: Hoe kom je tot een gedragen koers op innovatie?

Alle thema’s zijn op een rijtje gezet. ‘Het is dan van belang om te kijken welke thema’s voorrang hebben. En welke positie je wilt innemen bij welk thema.’

Dominic Vestering, adviseur Vilans: Je kunt als organisatie bijvoorbeeld de volgende vragen stellen om je positie te bepalen: Los je vooral problemen op voor cliënten, voor de medewerker of voor de organisatie? Of voor alle 3? En ben je dan koploper, volger of iets ertussenin?

De positie die je kiest, kan per thema of doelgroep anders zijn. Zo zijn er organisaties die koploper willen zijn op het thema “epilepsie” of “niet-aangeboren hersenletsel”. Op andere onderwerpen kijken ze meer wat er in de regio gebeurt. Wat is er bewezen? Wat werkt goed? En dan gaan ze kijken of dat ook op hen van toepassing is. Dan zijn ze volger.’ 

Lees ook: Leer van je organisatie (Etappe 4, Innovatie-Route)

Nadat je de volgorde bepaalt welk thema voorrang krijgt en de gewenste positie per thema, kun je een selectie maken. Tim: ‘Vervolgens hebben we voor de keuzes draagvlak gecreëerd in de héle organisatie.’

Als laatste stap kijk je wat er nodig is in je organisatie om je strategie of onderdelen van je strategie te realiseren.

‘We wilden de innovatiekracht van Sevagram op een goede manier versterken en zo inrichten dat we klaar zijn voor de toekomst. Daarvoor hebben we een goede innovatie-omgeving nodig.’ Zie kader met tips voor een goede innovatie-omgeving.

Lees ook: 

Aan de slag met zorgtechnologie in jouw organisatie? Pas zorgtechnologie toe via de Innovatie-Route. Meer weten over hoe Sevagram aan hun innovatiekracht werkt? Bekijk de sessie tijdens de Slimme Zorg Estafette: De organisatie van innovatie: visie, strategie en implementatie. 

Tips om je innovatiekracht te versterken

Voor een sterkere innovatiekracht werkt Sevagram aan een goede innovatie-omgeving. Wat zijn de tips?

  1. Neem de cliënt, diens netwerk en medewerker als uitgangspunt bij het werken aan je processen en organisatie. Denk hierbij aan:
    • Medewerkers uren geven om met vernieuwingen bezig te kunnen zijn.
    • Een innovatieplatform opzetten dat de verbinding legt tussen de werkvloer, het bestuur en belangrijke ontwikkelingen van buitenaf.
    • Een innovatie comité opzetten dat laagdrempelig besluiten kan nemen. Dan houd je de snelheid erin.
    • Een community opzetten met medewerkers met verschillende achtergronden, zoals ict, facilitair, financiën. Zij houden in de gaten wat er op de werkvloer gebeurt. En ze ondersteunen medewerkers met het uitvoeren van hun vernieuwende ideeën.
  2. Zoek de samenwerking op met andere zorgorganisaties en externe partijen. Denk aan academische werkplaatsen die bijvoorbeeld onderzoek doen naar bepaalde technologieën.
  3. Onderzoek welk proces past bij je organisatie en strategie om tot duurzame innovatie te komen. Ruimte voor creativiteit is bijvoorbeeld belangrijk en soms enige burgerlijke ongehoorzaamheid als het gaat om regels.
  4. Breng het innovatieproces in beeld als leidraad voor je innovaties. Het is geen project, maar iets wat je blijft doen.
  5. Besef dat de wereld snel verandert. Het is belangrijk om te werken aan je verandervermogen en dat je tijdig in kunt spelen op ontwikkelingen.
  6. Maak gebruik van onderzoek, bijvoorbeeld gebruikersonderzoek. Resultaten helpen je om onderbouwde keuzes te maken.
  7. Krijg inzicht in de data uit je technologieën. Data kunnen je ondersteunen bij je afwegingen voor de inzet van de juiste zorg en ondersteuning.
  8. Schrijf de afspraken op waarom je innoveert. Dan kun je elkaar scherp houden of je doet wat je met elkaar hebt afgesproken.
  9. Breng in kaart wat de belangrijkste punten zijn hoe je aan je innovatie-omgeving werkt. En scoor of kijk hoe je dat per punt doet.
  10. Bedenk hoe je gaat werken aan de gewenste kennis en vaardigheden van je medewerkers en innovatieteams. En wat dit vraagt van de organisatie.
  11. Kijk hoe je werkt aan een blijvende verbinding tussen alle betrokkenen. Openheid, gedeelde verantwoordelijkheid en blijven communiceren zijn helpend bij verbinding.
  12. Zorg voor een sterk verhaal waarin je alle betrokkenen meeneemt.
  13. Maak gebruik van (digitale) middelen die inzicht geven in waar je mee bezig bent en in welk proces de projecten of initiatieven zich bevinden.
  14. Werk aan een werkomgeving die creativiteit ondersteunt. Bijvoorbeeld door gebruik van bepaalde kleuren en een ruimte om technologieën uit te proberen of vragen over te stellen.
  15. Weet dat innoveren en innovatiekracht krijgen tijd kost. Er is geen snelle manier.

Over de Innovatie-Route en Innovatie-impuls 2

De Innovatie-Route is de basis voor Innovatie-impuls 2. Innovatie-impuls 2 is een programma van Vilans in samenwerking met Academy Het Dorp en wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie VWS als onderdeel van Toekomstagenda ‘Zorg en ondersteuning voor mensen met een beperking’. ​

Deel deze pagina via:

Stel je vraag aan

Dominic Vestering

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!

Met onze nieuwsbrief blijf je wekelijks op de hoogte van alle trends en ontwikkelingen in de langdurige zorg.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!