Nachtzakken uitspoelen? Naalden in de prullenbak? Verschillen tussen theorie en praktijk

Vilans-protocollen zijn gebaseerd op landelijke en internationale richtlijnen en onderzoek. Toch lopen zorgprofessionals in de praktijk nog wel eens tegen andere afspraken aan dan in Mijn Vilans Protocollen staan beschreven. Hoe dat kan, leggen we uit aan de hand van een paar voorbeelden.

Nachtzakken uitspoelen

‘Het verschil tussen theorie en praktijk kan soms groot zijn,’ weet Monique Bressers, relatiebeheerder voor Mijn Vilans Protocollen. ‘Zo gaf een zorgprofessional eens aan dat bij hen de nachtzakken worden uitgespoeld en opgehangen om de volgende nacht weer te gebruiken, tot ze na zeven dagen worden weggegooid.’ Volgens de richtlijnen in de Vilans-protocollen mag dit niet. Toch geven zowel de huisarts als zorgverzekeraar aan dat dit wél kan. ‘De richtlijn Urinelozing en Stoelgang (WIP 2016) is er eigenlijk heel duidelijk over,’ zegt Bressers. ‘Een eenmaal afgekoppelde urineopvangzak niet meer mag worden aangesloten. Dat geldt ook voor nachtzakken.’ 

‘In de praktijk blijken er soms vergoedingsafspraken van zorgverzekeraars te bestaan die botsen met richtlijnen,’ vervolgt Bressers. ‘De zorgorganisatie zegt “volg de Vilans-protocollen” en de zorgverzekeraar zegt “het wordt niet vergoed”. Begrijpelijk dat zorgprofessionals het soms ook niet meer weten.’ Organisaties kunnen volgens Bressers in zo’n geval beter bij de leverancier nagaan of er (goedkopere) nachtzakken zijn die je dagelijks kunt vervangen. Is dit niet het geval? Dan moet de zorgorganisatie beleid formuleren over hergebruik en reiniging, of desinfectie van de urineopvangzakken.

Naaldencontainers

Ook relatiebeheerder Elena Jager komt verschillen tegen tussen theorie en praktijk. ‘Ik kom nog wel eens discussies tegen over het gebruik van naaldencontainers,’ vertelt ze. ‘De zorgverzekeraar laat bijvoorbeeld weten dat bij cliënten die insuline gebruiken de veilige naalden in de prullenbak kunnen en niet in een naaldencontainer hoeven.’ Dat is niet in lijn met wat beroepsvereniging V&VN zegt, weet Jager. ‘De Richtlijn Signalering en preventie van zorginfecties stelt dat professionals gebruik dienen te maken van een veilig naaldsysteem (volgens Arbowet artikel 4.97), en dat (veilige) naalden en andere scherpe wegwerpinstrumenten die huid of slijmvlies doorboren direct na gebruik in een naaldcontainer met het UN-keurmerk gegooid moeten worden. Scherp afval mag nooit in een gewone afvalemmer.’ 

Ook in dit geval is het raadzaam dat de zorgorganisatie contact opneemt met de leverancier, denkt Jager. ‘Sommige leveranciers hebben een service waarbij producten die niet vergoed worden (zoals naaldencontainers) gratis geleverd worden bij bestelling van diabeteshulpmiddelen.’