Portretreeks Reablement: ‘Jouw collega hielp me wel met aankleden’

Waarom is het volgens jou belangrijk om aan zelfredzaamheid te werken?  

‘Ik zie dat mensen fitter zijn door lichamelijke beweging. Bijvoorbeeld wanneer ze zichzelf wassen of aankleden. En doordat ze langer zelfstandig dingen doen, blijven ze wat meer alert in hun denken. Mensen zijn daarmee onafhankelijker en kunnen op die manier zo lang mogelijk thuis blijven wonen.’ 

Wat inspireert jou om zelfredzaamheid te stimuleren? 

‘De trots die ik zie bij cliënten als het lukt. Een cliënt was bijvoorbeeld heel gemotiveerd om alles snel weer te kunnen na een heupoperatie. Haar kinderen hebben het druk, dus heeft ze verder gezocht naar oplossingen om onafhankelijk te zijn van zorgverleners. En het is haar gelukt! Ze maakte gebruik van hulpmiddelen die ik nog niet kende, zoals een handschoen met klittenband om sokken aan en uit te trekken. Hierdoor hoefden wij ’s avonds niet meer te komen. We waren allebei zo enthousiast dat ik dit hulpmiddel ook heb voorgesteld bij een andere cliënt die tegen dezelfde problemen aanliep.’

Hoe stimuleer jij de zelfredzaamheid?

‘We komen bij een cliënt die net weer thuis is na revalidatie vanwege een hersenbloeding. Ze heeft een grote wens om thuis te blijven wonen en alles op haar eigen manier te doen. Ze heeft het doel om zelf op te staan en zelf de was te doen. Ik zie haar soms stuntelen, en dat is voor mij weleens lastig. Ik help haar door haar te stimuleren met complimentjes en te vragen of het lukt. Inmiddels is het gelukt en zie ik dat ze trots is op zichzelf.’ Door complimenten gaan mensen weer in zichzelf geloven! Ik zie het als mijn taak om hen weer positief te laten denken door te benoemen en hen te laten ervaren wat ze kunnen. Als zorgmedewerker trek je een broek snel op. Deze mevrouw is er vijf minuten mee bezig, maar uiteindelijk lukt het haar wel. Ik spreek met mezelf af: ik ga niets overnemen en stimuleer haar met complimenten om alles zelf te doen.

Wat helpt jou in de praktijk? 

‘Ik houd voor mezelf in de gaten dat ik de rust behoud en de tijd neem, zelfs als er veel factoren zijn die voor stress kunnen zorgen. Bijvoorbeeld vanochtend. Een collega was ziek, dus ik had extra cliënten en ik moest op tijd zijn bij een cliënt die terminaal is. Toch was ik er alert op geen taken van cliënten over te nemen. Ik bespaar tijd op andere dingen.’ ‘Sommige cliënten zeggen: “Je bent er toch? Dan kan jij het net zo goed doen?” Soms worden ze boos, of begrijpen me niet. Het helpt dan om uit te leggen waarom het goed voor hen is als ze niet over laten nemen wat ze zelf kunnen.’ Als je bij iemand bent, maak je voor die persoon snel dat kopje koffie. Maar als je erover nadenkt: tussen de zorgmomenten door pakken ze zelf ook een kopje koffie.

Hoe pak je zelfredzaamheid met je team op?  

‘Ik besef dat als ik het overneem, cliënten eraan gewend raken dat ik dat doe. Dat kan ertoe leiden dat ik steeds meer onnodig ga overnemen. Daarom is het ook als team belangrijk dat je allemaal hetzelfde doet. Ik hoor nog weleens een cliënt zeggen: “Die van gister, die deed het wel voor me.” In het team ben ik daarom wel streng op het naleven van de afspraken in het zorgplan. Dan kan er ook geen verwarring bij cliënten ontstaan en worden collega’s niet tegen elkaar uitgespeeld. Ik vind het belangrijk om als collega’s bij elkaar te rade te gaan. Ik ben me ervan bewust dat een collega het soms overneemt van een cliënt omdat ze niet weet hoe het anders te doen.’ 

‘Laatst was ik samen aan het werk met een leerling-verpleegkundige. Deze leerling liet alvast een wasbak vollopen, maar dat wilde de cliënt niet omdat ze dat zelf kan. Later heb ik de leerling uitgelegd dat je iemand juist helpt door deze de ruimte te geven dingen zelf te doen. We doen ons werk dan goed. Reablement doen we samen als team.’