Incidenten bij open-deuren-beleid: niet de vraag óf, maar wanneer

Gepubliceerd op: 13-02-2025

Jeroen Schumacher, programmamanager zorg & dwang bij Vilans, deelt in drie delen zijn inzichten over het open-deuren-beleid binnen zorginstellingen. In dit tweede deel: wat te doen voor, tijdens en na een incident?

Het risico op incidenten staat terecht steevast op plek 1, 2 én 3 van het lijstje met bespreekpunten over het idee en de uitvoering van open deuren. De vraag is namelijk niet óf er bij een open-deuren-beleid incidenten plaatsvinden, maar wanneer.

In de ouderenzorg is het open-deuren-beleid en de praktijk daarvan het meest tastbare voorbeeld. Het zal maar net in jouw dienst gebeuren. Meneer Handsen loopt de vaart in, mevrouw Brabander heeft een aanvaring met een fatbike of mevrouw Ricardo struikelt zo akelig dat de schade onherstelbaar is.

Van voorkomen naar verantwoord hanteren

Weg van de beperking, de gesloten afdeling, voor de hele groep. Op naar maatwerk voor het individu. En ja, daar zitten risico’s en keuzes rond verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid aan vast.

Incidenten waren er, zijn er en zullen er altijd blijven. Het zit vast aan zorg voor mensen met gedragsproblematiek in de langdurige zorg. We schuiven langzaam op van koste wat het kost willen voorkomen van incidenten, naar professioneel en verantwoord hanteren van incidenten.

Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid

De sleutel naar open-deuren-beleid in de ouderenzorg ligt bij de medewerkers. Dat is geen sinecure, want het is een heel pakket voor de collega’s 'aan het bed'. Het vraagt vaardigheid in omgang met bewoners en familie, het hanteren van hulpmiddelen zoals GPS en het begrijpen van onbegrepen gedrag.

Het is dan ook niet meer dan logisch om de eerste stappen naar het openen van deuren met de zorgmedewerkers te nemen, als het initiatief daarvoor al niet van henzelf vandaan komt.

Het maakt niet uit hoe logisch het open-deuren-beleid op papier is gezet, er blijven altijd vragen over verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid. Over vrijheden binnen én buiten de deur van de zorgaanbieder. Want daar zit verschil tussen: een incident buiten de voordeur voelt zwaarder aan. Zoals een zorgcollega na een intens gesprek over open deuren verzuchte: 'Als een bewoner op straat dood neervalt is dat blijkbaar erger dan dat haar dat binnen overkomt.'

Lees het volledige artikel op Zorgvisie