Met een vader met een financiële achtergrond en een moeder in de zorg heeft Dusseljee een mix meegekregen die je ook in zijn loopbaan terugziet. Zo heeft hij als registeraccountant gewerkt bij een vooraanstaand financieel adviesbureau. De overstap naar de zorg als directeur bedrijfsvoering voelde voor hem heel kloppend. Dit heeft hij zo’n 15 jaar met veel plezier gedaan bij verschillende zorgorganisaties, waaronder Vanboeijen waar hij inmiddels ruim drie jaar lid van de raad van bestuur is.
‘De passie van mensen in de zorg spat er vaak vanaf. Die ziel in de zorg willen we graag behouden. Dat vraagt onder meer om een goede visie op zorg gecombineerd met een adequate bedrijfsvoering. Daarbij is het belangrijk dat je minimaal vijf tot tien jaar vooruitkijkt als bestuurder. Zeker nu personeelstekorten oplopen, zorgvragen complexer worden, de druk op vitaliteit en duurzame inzetbaarheid van medewerkers toeneemt en daarbij bezuinigingen vanuit de overheid.’
Ambitie: werk zorgprofessionals leuker maken
Voor Vanboeijen is de ambitie het werk voor de professionals lichter en leuker te maken, ondanks de krimp in de arbeidsmarkt. Dat doen ze door richting 2027 10% van het huidige fysieke werk van de professional te vervangen door de inzet van bewezen technologieën. Denk aan apps voor begeleiding en bewoners, zorgrobots, spraakgestuurd rapporteren of monitoring en begeleiding op afstand. In 2030 willen ze zelfs naar 25% vervanging van fysiek werk toewerken. Niet als bezuinigingsmaatregel, maar omdat de mensen er niet meer zijn. Wat zijn de overwegingen, dilemma’s, de visie en aanpak van Vanboeijen?
Vanboeijen is een zorgorganisatie in de gehandicaptensector in Drenthe. Ze verlenen zorg en ondersteuning aan ruim 900 bewoners en cliënten. Veel bewoners wonen hun hele leven bij Vanboeijen. Ongeveer 200 cliënten wonen elders en werken of hebben dagbesteding bij één van de locaties. Daarnaast zijn er ruim 400 cliënten die zorg ontvangen van de Vanboeijen poli.
75% van de bewoners en cliënten behoort tot de meest complexe doelgroepen. De doelgroepen zijn: bewoners en cliënten met een intensieve ondersteuningsbehoefte oftewel complexe zorg, bewoners en cliënten met een (licht) verstandelijke beperking (LVB), bewoners en cliënten met een ernstige meervoudige beperking (EMB), kinderen en jeugd, en ouderen.
In de strategische koers 2025-2027 heeft Vanboeijen haar visie op de toekomst in de (gehandicapten)zorg geformuleerd, welke plek ze voor zichzelf zien, hoe ze willen samenwerken in de regio en hoe ze dit willen bereiken. Om in te spelen op de veranderingen die de zorg van de toekomst vraagt, richt Vanboeijen de focus op vijf richtinggevende principes:
- Specialist op het gebied van complexe zorg zijn en dit verder uitbouwen.
- De ‘Vanboeijen Manier’ als leidraad voor zorg en werk: beschrijving van hun doelgroepen en werkwijze met als uitgangspunt dat de zorg aansluit op de behoefte van de bewoner en cliënt.
- De medewerker op één; dit gaat over medezeggenschap, werkomgeving, passende beloning en werk-privébalans.
- De zorg van de toekomst verandert en de organisatie verandert daarin mee.
- Alleen zorg leveren die (goed) betaald wordt.
Sociale en digitale innovatie nodig
‘We gaan van “zorgen voor”, naar “zorgen met”. Bewoners en cliënten gaan meer zelf doen waar dat kan. Dat bevordert de eigen regie en daarmee ook kwaliteit van leven. En het netwerk krijgt zorg- en ondersteuningstaken, bijvoorbeeld helpen in de zorg, koken op de woningen en regelzaken bij een verjaardag.’ Deze herverdeling van taken valt onder sociale innovatie en bespreekt de raad van bestuur met bewoners, medewerkers, en ook met de bewonersraad, verwantenraad, ondernemersraad en de zorgadviesraad (raad van professionals).
‘Je moet iedereen meenemen en weten wat er bij hen speelt. Met medewerkers zijn soms discussies dat het voor hen voelt als minder kunnen betekenen voor de bewoners en cliënten. Dat door sociale innovatie en de inzet van technologie alle leuke dingen wegvallen. We vragen hen vooral om bewuste en professionele keuzes te maken en met naasten te kijken wie wat kan doen. Het gaat bij de continuïteit van de zorg naar de toekomst toe om de juiste dingen doen en dat is primaire zorg leveren. Toch geloof ik ook dat er juist ruimte blijft voor leuke dingen door onze inzet op sociale en digitale innovatie. Daar streven we ook naar, omdat dit past bij de gehandicaptenzorg die zich richt op een zo gewoon mogelijk leven.’
Kanslijn 2: arbeidsbesparende technologie
Mensen meenemen geldt ook voor de inzet van zorgtechnologie die valt onder digitale innovatie. Twee jaar geleden heeft de sector een akkoord gesloten met Zorgverzekeraars Nederland (zorgkantoren) over de transitie naar toekomstbestendige gehandicaptenzorg. Hierin zit een aantal kanslijnen, waaronder kanslijn 2 over arbeidsbesparende technologie.
Zorg op afstand
Zo heeft Vanboeijen gekozen om met Digicontact te werken: zorg en ondersteuning op afstand door beeldbellen. Via één druk op de knop komt er een professionele begeleider in beeld die kan helpen. ‘In de gehandicaptenzorg was dit lange tijd nog niet zo gebruikelijk. Wij zetten Digicontact nu in waar het kan. De bewoner of cliënt hoeft dan niet te wachten tot er iemand komt en voor de medewerker wordt het werk lichter. Bij bewoners en cliënten waar het niet kan, blijft de fysieke zorg.’
Voordelen spraakgestuurd rapporteren
Ook spraakgestuurd rapporteren biedt voordelen. In het persoonlijk plan moeten zorgmedewerkers veel opschrijven. Op de juiste manier, bondig en duidelijk formuleren én foutloos is soms lastig. ‘Een wat oudere collega op de dagbestedingsgroep voor EMB zei vóór de pilot met spraakgestuurd rapporteren dat het voor hem allemaal niet hoefde. Maar ná de pilot zei hij: “Als je dit nu van ons afpakt, dan word ik heel boos. Ik wil niet meer zonder!” Dat is leuk, mensen voelen zich echt ondersteund. De app werkt ook simpel en eenmaal gewend, doe je het tussendoor.’
Op bewezen technologieën zoals spraakgestuurd rapporteren, zorgrobots en monitoring op afstand gaat Vanboeijen de komende jaren inzetten. Om medewerkers te ondersteunen zijn er digicoaches met een zorgachtergrond die naar de locaties toe komen en tijdens het werk de medewerkers begeleiden in het werken met een technologie. De medewerkers leren de technologie zo beter kennen en inzetten. Dit maakt de afstand tot technologie en innovatie korter.
Geen rangorde, wel urgentie
Er zit wat Dusseljee betreft geen rangorde in kwaliteit van leven en werk enerzijds, en arbeidsondersteuning anderzijds. ‘Bezuinigen is geen doel. De arbeidsmarktproblematiek heeft alleen voor een gevoel van urgentie gezorgd om deze noodzakelijke weg in te slaan.’ Binnen tien jaar ontstaan er 3000 openstaande vacatures zorgbreed, alleen al in de regio Drenthe.
Als je je alleen focust op originele werving of arbeidsvoorwaarden, dan worden andere zorgorganisaties steeds meer de concurrent. De realiteit is: de mensen zijn er niet.
Dicht bij de zorg en medewerkers als bestuurder
De raad van bestuur bespreekt regelmatig deze onderwerpen en dilemma’s op de locaties tijdens bezoeken. En Dusseljee doet geregeld vrijwilligerswerk op locaties. Ook werkt de raad van bestuur, net als de medewerkers van de ondersteunende diensten van Vanboeijen, mee op locaties tijdens de zomer. Zo spreekt hij vaak bewoners en medewerkers. ‘Je kunt niet werken in de gehandicaptenzorg, zonder dichtbij te komen. Het is relationeel werk.’
Voor kanslijn 2 vindt de aansturing plaats via een zogenaamde IT-regiegroep en daarnaast is er een projectteam met medewerkers vanuit verschillende disciplines. Dusseljee zit deze IT-regiegroep voor. Hierin worden strategische keuzes gemaakt over bijvoorbeeld investeringen en projecten die ze gaan doen. De manager informatievoorziening heeft hierin een belangrijke rol en rapporteert aan Dusseljee.
Regionale samenwerking
De gehandicaptenzorg zat niet aan tafel bij het ondertekenen van het Integraal Zorg Akkoord (IZA). Dat had anders gemoeten, vindt Dusseljee. ‘In de regio zitten we nu gelukkig wel aan tafel. De gehandicaptenzorg moet net zo goed transfomeren, met de middelen die daarvoor nodig zijn.’
In de regio werkt Vanboeijen samen met andere zorgorganisaties en het zorgkantoor in ‘G-AAN’. Ze willen zorg en ondersteuning op een vernieuwde manier aanbieden en verbeteren voor meer mensen. Dit doen ze door te kijken hoe ze met digitale innovatie de zorg anders en beter kunnen organiseren.
‘We wisselen bijvoorbeeld projectplannen uit. Ook biedt het zorgkantoor een vergoeding voor opstartkosten voor digitale innovatie. We investeren zelf uiteraard ook in tijd en geld, en deze vergoeding scheelt enorm.’ Dusseljee raadt andere zorgorganisaties ook aan om meer de samenwerking op te zoeken.
Je hebt schaarse middelen tot je beschikking, dus ga niet zelf het wiel uitvinden. Samenwerken is nodig om op te kunnen schalen. Je bespaart veel tijd en geld.
Bekijk hier hun aanpak G-AAN – Digitalisering in de gehandicaptenzorg | Zwolle | Drenthe
Investeringen en ondersteuning Innovatie-impuls
Vanboeijen maakt zoveel mogelijk gebruik van regelingen, zoals de Stimuleringsregeling Technologie in Ondersteuning en Zorg (STOZ). En ze doen mee aan de Innovatie-impuls 2 (IIG-2). ‘We maken dankbaar gebruik van de ondersteuning en van de kennis en ervaring die Vilans en Academy Het Dorp hebben bij andere aanbieders in de gehandicaptenzorg.’
Innovatie-impuls 2
Innovatie-impuls 2 is een programma van Vilans in samenwerking met Academy Het Dorp. Het programma is onderdeel van de Toekomstagenda: Zorg en ondersteuning voor mensen met een beperking van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Meer weten over de inzet van zorgtechnologie? Ga naar de Innovatie-impuls 2 en gebruik de Innovatie-Route.
Meer weten?
