Factsheet zorgakkoorden en programma’s

Het Integraal Zorgakkoord wil bevorderen dat de zorgsector samenwerkt om de zorg effectief en betaalbaar te houden. Het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) streeft naar het bredere doel van een gezonde generatie in 2040. IZA vraagt dus van de zorgsector om met een integrale blik naar mensen met een aandoening, ziekte of beperking te kijken en hen te helpen met een gezonde(re) leefstijl. GALA wil dat gemeenten inzetten op een optimale omgeving om burgers te helpen gezond te blijven. Door samen met partners te werken aan zaken als een kansrijke start, valpreventie, welzijn op recept, gecombineerde leefstijlinterventies voor volwassenen, en de aanpak van overgewicht en obesitas bij kinderen. Afstemming tussen verschillende instellingen en instituten is de bindende factor tussen de twee akkoorden. Met beide akkoorden moeten de gemeenten aan de slag.

• IZA en GALA: Zoeken naar de rode draad | VNG

Eén van de actielijnen in het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO): sterke basiszorg voor ouderen. Binnen het Integraal Zorgakkoord (IZA) wordt hieraan gewerkt door middel van het thema ‘organisatiegraad basiszorg’. Binnen de genoemde actielijn van het WOZO wordt daarnaast via IZA gewerkt aan (WOZO, 2022):

• Aanspreekbare- en herkenbare teams in de wijk.
• Gezamenlijke triage-instrument voor kwetsbare oudere (WOZO, 2022).

Daarnaast is het WOZO-programma ter aanvulling op het Integraal Zorgakkoord, met als specifieke doelgroep de ouderenzorg.

In het Integraal Zorgakkoord (IZA) zijn afspraken gemaakt om meer ruimte te kunnen creëren voor het toepassen van innovatieve werkvormen. Zorginkopers stellen tijdelijk transformatiemiddelen beschikbaar aan zorgorganisaties die aan die transitie bijdragen. Door méér ruimte te bieden voor innovatief werken, ontstaat er vervolgens ook méér ruimte voor de andere thema’s van het programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg & welzijn (TAZ): het behouden van medewerkers en leren en ontwikkelen.

Daarnaast heeft het programma TAZ onder andere tot doel om afspraken, die gemaakt zijn in het kader van IZA, met behulp van branche-overstijgende samenwerkingsverbanden te verbreden en uit te werken voor het gehele domein van zorg en welzijn (TAZ, 2023).

Het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) is een beweging gestart om de ondersteuning en zorg voor ouderen toekomstbestendig te organiseren. De beweging draagt bij aan de transitie in wonen, ondersteuning en zorg voor ouderen. De eerste actielijn uit het WOZO, vitaal ouder worden, vergt ook acties in het gemeentelijk domein gericht op preventie. Hiervoor zijn afspraken in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) opgenomen. De afspraken die in het kader van het GALA worden gemaakt, richten zich op preventie en vullen vanuit die invalshoek de afspraken uit het WOZO-programma aan (GALA, 2022).

Het programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg & welzijn (TAZ) beoogt een transitie naar passende en arbeidsbesparende zorg. Met innovatieve werkwijzen en behoud van medewerkers die gemotiveerd hun werk doen. Voor het GALA zijn met name de partijen die werkzaam zijn aan ‘de voorkant’ belangrijk, zoals gemeenten, jeugdgezondheidszorg en de eerstelijns zorgpartijen (GALA, 2022).

De richtlijnen rondom de uitdagingen voor de arbeidsmarkt in zorg en welzijn staan in het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO). De aanpak is middels het programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg & welzijn (TAZ). TAZ is ook van toepassing op de ouderenzorg en wordt daarom in samenhang met het WOZO-programma nader uitgewerkt (WOZO, 2023). Daarnaast is een Stimuleringsregeling innovatie TAZ-WOZO opgesteld.

Het doel van de TAZ-WOZO-regeling is ‘het gezamenlijk anders organiseren en transformeren van zorg en ondersteuning, met behulp van digitale en hybride processen’. Met deze regeling is een subsidie beschikbaar gesteld voor het gezamenlijk implementeren, opschalen en evalueren van digitale en hybride processen in zorg en ondersteuning. Deze regeling is belangrijk voor aanbieders van zorg of ondersteuning, cliënten, zorg- en ondersteuningsmedewerkers en mantelzorgers. Lees meer informatie over de Stimuleringsregeling.

Om samen de benodigde verandering van de zorg in de samenleving te realiseren, wordt deze kabinetsperiode onder andere ingezet op drie akkoorden/programma’s: het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) en het Integraal Zorgakkoord (IZA):

• GALA: Rijk en maatschappelijke organisaties werken er sinds 2018 in het Preventieakkoord aan om Nederlanders gezonder te maken. In het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) staan doelen opgenomen rondom een rookvrije generatie, overgewicht, alcoholgebruik en mentale gezondheidsproblemen.
• IZA: Het Integraal Zorgakkoord (IZA) heeft tot doel om de curatieve zorg houdbaar te houden, met onder meer inzet op preventie, het afremmen van medicalisering en het behouden van zorgpersoneel. Inzet op domeinoverstijgende samenwerking tussen het medische en sociale domein draagt ook bij voor mensen met een beperking die zorg uit beide domeinen krijgen. De arbeidsmarktopgave geldt zorgbreed, dus ook daar zit samenhang tussen de Toekomstagenda gehandicaptenzorg en het IZA.
• WOZO: Het doel van het programma Wonen, Zorg en Ondersteuning Ouderen (WOZO) is de beweging naar een toekomstbestendige ouderenzorg. Het programma richt zich onder meer op domeinoverstijgende samenwerking, maar dan tussen de Wet langdurige zorg (Wlz) en het sociaal domein. Daarnaast zet dit programma onder meer in op het verstevigen van de sociale basis en het verbeteren van de leefomgeving, thema’s waar ook mensen met een beperking van profiteren (Toekomstagenda gehandicaptenzorg, 2022).