Ondersteuning dagstructuur

De inzet van ondersteuning van dagstructuur ervaren zowel de cliënt, zorgmedewerker als de mantelzorger als gebruiksvriendelijk. 

In 2019 heeft Vilans samen met 5 zorgorganisaties een verkenning voor een maatschappelijke businesscase gedaan voor dagstructuurrobots. Daaruit blijkt dat zorgprofessionals positief zijn: cliënten kunnen vaak langer zelfstandig algemeen dagelijkse verrichtingen zelf blijven doen. Daardoor hebben zij minder hulp nodig van een professional. Ook kan een dagstructuurrobot mogelijk bijdragen aan minder zorg (Maatschappelijke businesscase, Vilans, 2020). De tijdsbesparing is nog moeilijk in te schatten. 

Het onderzoek van Significant en Vilans naar 13 arbeidsbesparende technologieën (2021) laat zien dat bepaalde zorgmomenten voorkomen kunnen worden. Denk aan een moment waarbij de zorgmedewerker de cliënt er alleen aan herinnert om medicatie in te nemen of om te eten. Ook weten cliënten wanneer zij een zorgafspraak hebben. Daardoor staan medewerkers niet meer voor een dichte deur. Het gebruik van ondersteuning in de dagstructuur maakt cliënten zelfredzamer. Het is nog moeilijk om in te schatten wat de tijdsbesparing is. 

Door zorgkantoren is samen met Vilans en in contact met een aantal zorgaanbieders, inzicht verkregen in de effecten en impact van het gebruik van technologieën in de langdurige zorg. Dit is met behulp van het Zorgtransformatiemodel van het Kenniscentrum Digitale Zorg (KCDZ) van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) opgepakt. In de publicatie (zie downloads), lees je de uitkomsten van het doorlopen proces en de daarbij opgedane inzichten.

Alleen onafhankelijk onderzoek wordt hier opgenomen: onderzoek waarbij de producent of leverancier niet is betrokken.

• Verkenning van een maatschappelijke businesscase dagstructuurrobots, Vilans, 2019 (zie Downloads: maatschappelijke businesscase dagstructuurrobots).
• Maatschappelijke businesscase Compaan, project Compaan in de gemeente Haarlemmermeer, Vilans, november 2021 (zie Downloads: rapport Compaan Haarlemmermeer).
• van Dam, K., Patel, S., de Groot, V., ter Stal, M., Boon, B., & van der Poel, A. (2023). Inzet van technologie die ondersteunt bij dagstructuur bij mensen met niet-aangeboren hersenletsel of een licht verstandelijke beperking: review van literatuur. LVB Onderzoek & Praktijk, tijdschrift van professionals die werken voor sociaal kwetsbare mensen met cognitieve beperkingen; 21(1): 13-23 en https://www.academyhetdorp.nl/assets/uploads/Infographic-Technologie-voor-dagstructuur-IIG-2_DEF.pdf
• Hofstede, B., van Hoesel, T., van Dam, K., & van der Poel, A. (2024) Verbeteren van dagstructuur met technologie in de gehandicaptenzorg: effecten en ervaringen. Overzicht van literatuur en MijnEigenPlan. Utrecht/Arnhem: Vilans/Academy Het Dorp.
• de Koning, R., Lokkerbol, J., Patel, S., Boon, B., & van der Poel, A. (2022). Maatschappelijke businesscase van zorgrobot SARA In de context van een gehandicaptenzorgorganisatie, in het kader van de Innovatie-impuls Gehandicaptenzorg. Utrecht/Arnhem: Vilans/Academy Het Dorp.

Waar vinden projecten en onderzoeken plaats?

• In sep-dec 2024 voeren we vanuit IIG-2 een nadere verkenning uit naar inzet en effecten van planborden en -apps voor dagstructuur in de gehandicaptenzorg.
• Academische Werkplaats ZoTeG voert vanaf 2023 een ZonMw-gefinancierd doelmatigheidsonderzoek uit naar de inzet van robot Tessa in de gehandicaptenzorg.
• van Dam, K., Gielissen, M., Reijnders, R., van der Poel, A., & Boon, B. (2022). Experiences of persons with executive dysfunction in disability care using a social robot to execute daily tasks and increase the feeling of independence: Multiple-case study. JMIR Rehabilitation and Assistive Technologies, 9(4), e41313.
• Onder de Stimuleringsregeling eHealth Thuis (SET-regeling) hebben diverse opschalingsprojecten plaatsgevonden in de thuiszorg; een groter SET-project bij De Zorggroep in Noord-Limburg. 
• Binnen het Europese project HAAL maakt digitale technologie voor ondersteuning dagstructuur deel uit van de keten van zorgtechnologie voor thuis- en alleenwonende mensen met dementie. Vanaf midden 2022 worden 3 digitale technologieën via één kanaal aangeboden bij de zorgorganisatie Livio. Hierbij is onder andere de bestelprocedure op cliëntniveau gelijk. 
• Hier gaat ook onafhankelijk onderzoek plaatsvinden. Verder gaat er in 2022 onderzoek plaatsvinden naar ondersteuning dagstructuur dankzij een beeldscherm met een virtueel persoon. Lees meer: Samenwerking helpt Livio om aan helft van de cliënten digitale zorg te verlenen
• In de gehandicaptenzorg maakte ondersteuning van de dagstructuur deel uit van de Innovatie-impuls: Dagstructuur | Kennisplein Gehandicaptensector
• Amsterdam UMC, Radboud UMC, UMC Groningen, Hogeschool Saxion werken aan het FindMyApps programma. Met de FindMyApps-app kan men eenvoudig dementievriendelijke apps vinden, die aansluiten bij de behoeften, wensen en mogelijkheden van de persoon met dementie. Deze apps kunnen het dagelijks functioneren ondersteunen en activiteiten bieden.
• Het Louis Blok Instituut onderzoekt ondersteuning dagstructuur.