STERK

Zorgverleners in huisartsenpraktijken en ziekenhuizen gaan gebruik maken van een gestandaardiseerde vragenlijst om samen met kwetsbare ouderen te beslissen. Deze vragenlijst, de TOPICS-SF, geeft inzicht in hoe ouderen hun gezondheid ervaren en wat hun doelen en wensen zijn. Deze uitkomstinformatie vormt daarmee de basis voor samen beslissen.

Huisartsenpraktijken van drie regionale samenwerkingsverbanden en met hen samenwerkende ziekenhuizen werken samen in het project STERK: Samen beslissen met TOPICS-SF in Eerstelijns Regio’s en Ketens. Hun ervaringen met de werkwijze worden verzameld en vertaald in praktische hulpmiddelen voor huisartsenpraktijken. De regio’s zijn Montferland, Eindhoven en Noordelijke Maasvallei.  

Zorginstituut Nederland 

De ontwikkeling van deze werkwijze is één van de 7 toegekende projecten in het programma ‘Leren gebruiken van uitkomstinformatie voor samen beslissen’ van Zorginstituut Nederland. Deze projecten hebben tot doel de samenwerking te stimuleren tussen zorgverleners en ouderen om zo samen beslissen te bevorderen. 

Voordelen Samen beslissen 

Onderzoek wijst uit dat ouderen zich door ‘samen beslissen’ zekerder voelen over de keuzes die zij maken, gemotiveerder zijn om de behandeling vol te houden en minder vaak kiezen voor behandelingen die niet bijdragen aan hun kwaliteit van leven. Zorgverleners ervaren meer voldoening en constateren dat ouderen vaker kiezen voor behandelingen die bijdragen aan wat er werkelijk toe doet in hun leven en dat van hun naasten. De TOPICS-SF is een vragenlijst die inzicht geeft in de verschillende levensdomeinen en de gezondheidssituatie van ouderen. 

Vilans begeleidt het project. Andere betrokken organisaties zijn Gezondheidscentrum Didam, Zorggroep DOH, Zorggroep Syntein, Maasziekenhuis Pantein, Rijnstate ziekenhuis, Catharina ziekenhuis, seniorenorganisaties KBO-PCOB, KBO-Brabant en Room-to. Organisaties die meedenken in de expert- en opschalingsgroep zijn seniorenorganisaties NOOM en MantelzorgNL, beroepsverenigingen NVKG, V&VN afdeling PVK/POH en LAEGO, Ineen, RadboudUMC Eerstelijnsgeneeskunde, de TOPICS-MDS werkgroep en een zorgverzekeraar. 

Waarom samen beslissen met de TOPICS-SF

Bij kwetsbare ouderen met meerdere problemen en aandoeningen tegelijk past een persoonsgerichte benadering beter dan een ziektegerichte benadering, ook bij het samen beslissen. Want zo’n benadering draagt bij aan een betere kwaliteit van leven. Samen beslissen over optimale ondersteuning, zorg en behandeling voor kwetsbare ouderen sluit aan bij wat de oudere en zijn naasten zelf willen en belangrijk vinden. Daarvoor is het nodig dat bij de eerste stap van samen beslissen de persoonlijke doelen en wensen van ouderen verkend en besproken worden. Een patiënt- gerapporteerde uitkomstmaat (PROM) kan belangrijk zijn om deze ‘doelen-stap’ met ouderen te bespreken. De TOPICS-SF is een generieke PROM voor kwetsbare ouderen die in steeds meer ziekenhuizen wordt gebruikt. Deze vragenlijst vraagt ouderen hoe zij de gezondheid ervaren, maar ook wat zij het belangrijkste vinden om te bespreken. Centraal staat de beleving van de oudere zelf, niet de observatie van de zorgverlener. Doordat ouderen met de TOPICS-SF in brede zin nadenken over hun ervaren gezondheid, en hun wensen en prioriteiten hierbij, komt in het gesprek met de zorgverlener beter op tafel welke keuzes er gemaakt moeten worden en wat past bij de oudere zelf.

Van samen beslissen met de PROM TOPICS-SF heeft iedereen voordeel:

• Ouderen zelf: hun individuele situatie, voorkeuren en gewenste uitkomsten wegen nu duidelijker mee in de besluitvorming.
• De zorgverleners: omdat er vaker gekozen wordt voor interventies die positief bijdragen aan wat ertoe doet in het leven van ouderen en hun naasten.
• De samenwerkende partners in de keten: zorgverleners in de eerste en tweede lijn volgen dezelfde werkwijze samen beslissen met behulp van de TOPICS-SF en door informatie hierover digitaal te delen, ontstaat er een betere continuïteit van zorg.